Identyfikacja obiektu:
Obiekt: kościół parafialny pw. św. Apostołów Szymona i Judy Tadeusza w Jaczowie, woj. dolnośląskie.
Nr rejestru zabytków: A/1779/164 z dnia 15.03.1961 r.
Czas powstania: XIII w.
Autor: nieznany
Właściciel: Parafia Rzymskokatolicka pw. św. Apostołów Szymona i Judy Tadeusza w Jaczowie
HISTORIA OBIEKTU
Kościół parafialny w Jaczowie wzniesiony został z cegły jako bryła jednonawowa z dwuprzęsłowym prezbiterium zamkniętym ścianą prostą. Węższe od nawy prezbiterium nakryte jest sklepieniem krzyżowo-żebrowym. Nawę zamknięto sklepieniem sieciowym. Od zachodu, na osi orientowanego kościoła ustawiono przylegającą do nawy wieżę. Po stronie południowej, do ściany kościoła przylega niewielka kruchta, zwieńczona schodkowym szczytem z wysokimi, ceglanymi sterczynami. Po stronie północnej, do ściany prezbiterium dobudowano zakrystię, nakrytą sklepieniem kolebkowym. Wejście do świątyni po stronie południowej zdobi kamienny portal gotycki o wykroju ostrołukowym.
Najcenniejszym reliktem dawnych wieków jest kościół pw. św. Apostołów Szymona i Judy Tadeusza – jeden z najstarszych zabytków ziemi głogowskiej. Po raz pierwszy świątynia została wymieniona w dokumentach z 1291 roku. Wówczas jej proboszczem był niejaki Ernfried. Istnienie parafii w Jaczowie poświadczone jest zapisem z roku 1291. Kościół murowany wzniesiony został najpewniej w wieku XIII. Z tej fazy budowy zachowała się północna ściana nawy z istniejącym tu (obecnie zamurowanym) portalem, dekorowanym płytami ceramicznymi i arkadowym fryzem. Pozostałe części struktury architektonicznej obecnej bryły świątyni powstały w okresie późniejszym, noszą cechy gotyckie. Z wieku XVI pochodzi kruchta, zlokalizowana przy południowej ścianie kościoła, zachowująca cechy późnogotyckie (szczyt schodkowy dekorowany trzema wysmukłymi blendami oraz wysokimi sterczynami). Kolejna faza rozbudowy świątyni objęła budowę zakrystii, wzniesionej w XVIII w., przód północy do prezbiterium.
Na wieży zawieszony jest dzwon z 1860 roku, pochodzący z innego kościoła, prawdopodobnie został tam umieszczony po II wojnie światowej. Na belkowaniu do zawieszania dzwonów jest data 1693 rok. W 1931 roku wnętrze kościoła otrzymało nowy wystrój, którego opis znamy z opracowania Hermanna Hoffmanna. Wynika z niego, że sklepienie prezbiterium pomalowano na niebiesko, żebra na żółto i zielono. Na ścianie tęczowej w centrum namalowano postać Chrystusa Króla, po bokach przedstawienia znajdują się dwaj aniołowie trzymający tablice z sentencjami „Christus vincit” i „Christus regnat”. W nawie sklepienie otrzymało kolor żółty, żebra wymalowano na kolory żółty, czerwony i zielony. Ściany chóru mają kolor jasnobrązowy i winno czerwony. W latach 70-tych XX wieku odnowiono malowidło na ścianie tęczowej.
Obecnie kolorystyka sklepień i ścian utrzymana jest w bieli, żebra są żółte. Wchodząc do kościoła w przedsionku widać zmiany powstałe prawdopodobnie w XIX/XX wieku, żółty podwieszony sufit i zamurowane po bokach przejścia do nawy zakończone są łukiem ostrym. Wejście do nawy zostało pomniejszone. Przekształcenia, które wiązały się ze zmianą chóru i prospektu organowego, zaburzają gotycki charakter budowli, pomniejszają kubaturę przedsionka i powodują jego zaciemnienie.
Kościół restaurowany był w XVIII wieku, następnie remontowany w latach: 1872, 1931, 2002, (ołtarz), 2016 (prospekt organowy), 2017 (badania konserwatorskie na obecność polichromii wnętrza kościoła), 2018/2019 (praca dyplomowa Opracowanie metody odsłaniania malowideł ściennych spod nieprzepuszczalnych powłok malarskich na podstawie gotyckich malowideł w kościele pw. św. Apostołów Szymona i Judy Tadeusza w Jaczowie, woj. dolnośląskie).
Od 2019 r. trwają pracę konserwatorskie i restauratorskie przy sklepieniu sieciowym.