Remont dachu kościoła w Jaczowie

Kościół Parafialny Model 3D -stan na 08.2024 : LINK

Opis obiektu. Budynek jest orientowany, murowany z cegły, oszkarpowany. Kościół jest jednonawowy z nawą sklepioną sieciowo, z prosto zamkniętym, dwu przęsłowym węższym prezbiterium o sklepieniu krzyżowo-żebrowym. Od północy dobudowano do prezbiterium sklepioną kolebkowo zakrystię. Wieża od zachodu przylega do nawy. Przedsionek pod wieżą był otwarty ostrołukowymi arkadami, które obecnie są zabudowane. Kruchta od południa zwieńczona szczytem ze sterczynami. Kościół kryty jest dachami dwuspadowymi. Plac na którym stoi świątynia to teren dawnego cmentarza przykościelnego, we wschodniej części placu jest mauzoleum. Cały zespół otoczony jest kamiennym murem.
Wejście do kościoła zdobi ceglany gotycki portal. W przedsionku, po prawej stronie znajduje się chrzcielnica w stylu romańskim datowana na 4 ćwierć XIII wieku. Chrzcielnica jedną czwartą obwodu wtopiona jest w filar przyścienny. Wnętrze kościoła posiada wyposażenie późnobarokowe: trójstrefowy ołtarz główny, tabernakulum, oraz dwa konfesjonały organicznie związane z całością z drugiej połowy XVIII wieku, ambonę pochodzącą z 1734 roku oraz ołtarze boczne. Z XIX wieku pochodzi empora organowa, wykonana z drewna z elementami snycerki. Lekko wypukła z przodu empora zbudowana jest na planie prostokąta i wsparta na czterech podporach. Z tego samego okresu pochodzą drzwi wejściowe główne, do nawy i kruchty.
W stylu neogotyckim utrzymany jest jedyny zachowany witraż w południowym skrzydle, przedstawiający Matkę Boską Różańcową.

Stan konta na 25.02.2025: 109.000 PLN

PROGRAM INTERWENCYJNYCH ROBÓT BUDOWLANYCH
Wymiana pokrycia dachowego kościoła parafialnego w Jaczowie

Opis stanu technicznego połaci dachowej
Dach kościoła parafialnego w Jaczowie o łącznej powierzchni 538,62 m2 składa się z czterech niezależnych konstrukcji więźby dachowej o dwuspadowej geometrii. Największa, o pow. 266,83 m2, znajduje się nad nawą główną kościoła. W części zachodniej otacza ona mury wieży. Więźba prezbiterium o pow. 181,25 m2, oddzielona jest od konstrukcji korpusu ścianą szczytową, a w części północnej przedłużona została ponad sklepienie zakrystii. Więźba wieży ma pow. 59,94 m2, natomiast kruchty 30,6 m2.
Wspomniane powierzchnie dachu są w bardzo złym stanie technicznym, za wyjątkiem połaci kruchty. Wyróżnić można aż pięć rodzajów dachówki płaskiej, w tym dwa typy dachówki wytwarzanej ręcznie, palcowej, nowożytnej, jak również wiele pojedynczych uzupełnień i doraźnych reperacji dachówkami różnego pochodzenia. Jak wynika z dokumentacji konserwatorskiej z 2014 roku oraz aktualnej wizji lokalnej, konstrukcja więźby pozostaje w dobrym stanie technicznym.
Nawa główna przykryta jest maszynową dachówką karpiówką, którą wymieniono nie wcześniej niż w 1952 r. Na zdjęciach archiwalnych z tamtego roku, na dachu nawy głównej, dostrzec można jeszcze dachówkę palcową. Głównym problemem tej połaci jest brak należytego odprowadzania wody opadowej na styku ze wschodnią ścianą szczytową oraz murami wieży. Obecna tam gruba warstwa zaprawy, pełniąca niegdyś funkcję odwodnienia jest spękana i wybrakowana, co umożliwia penetrację wód opadowych po ścianach szczytowych do wnętrza kościoła. W nawałnicach deszczu z września 2024, które wywołały
powodzie na południu Polski, zalane zostało konserwowane wówczas sklepienie sieciowe wraz z polichromią w narożu ściany północnej i tęczowej kościoła. W połaci nawy głównej liczne są ubytki i spękania dachówek oraz gąsiorów (Fot. 1-3, str. 5-6).
W najgorszym stanie technicznym jest pokrycie dachu prezbiterium i zakrystii. Około 30% dachówek połaci południowej jest spękana, umożliwiając wnikanie wód opadowych do wnętrza dachu. W połaci północnej dachówka palcowa zachowała się tylko w ostatnich 8 warstwach. Od 9 warstwy od góry rozciąga się rozbudowa więźby zakrystii z maszynową dachówką karpiówka w dwóch kolorach. Podobnie jak w przypadku nawy głównej, odwodnienie narożników ze ścianami szczytowymi w postaci zaprawy jest spękane i nie
spełnia swojej funkcji (Fot. 4-6, str. 6-7).
Pokryta dachówką palcową połać wieży boryka się z tymi samymi problemami co połać nawy głównej. Spękane gąsiory oraz pojedyncze dachówki, jak również spękana zaprawa przy narożnikach ze ścianami szczytowymi jest przyczyną licznych przecieków do wnętrza tej części dachu (Fot. 7, str. 8).
W złym stanie technicznym jest również odwodnienie skarp i przypór, co powoduje zawilgocenia ścian i odpadanie tynków i powłok malarskich po stronie wewnętrznej (Fot. 8, str. 8)

Wskazanie przewidywanych rozwiązań budowlanych
Interwencyjne prace budowlane polegające na wymianie pokrycia dachu kościoła będą podzielone na etapy.
W pierwszej kolejności zostanie zdjęte obecne pokrycie w sposób umożliwiający jego ewentualne ponowne wykorzystanie. Wtórne użycie dachówki palcowej byłoby możliwe dopiero po poddaniu go konserwacji i badaniom na ocenę stopnia korozji materiału ceramicznego, mrozoodporności, nasiąkliwości i wytrzymałości mechanicznej na zginanie (np. w laboratorium Fabryki Ceramiki Budowlanej (FCB) w Ostrzeszowie).
W następnej kolejności wymienione zostanie łączenie dachu oraz położona zostanie wiatroizolacja, która będzie pełniła funkcję tymczasowego zadaszenia w czasie nie dłuższym niż maksymalny, określony przez producenta membrany. W tym czasie przeprowadzona zostanie kompleksowa konserwacja korony murów ścian szczytowych, założone zostanie oblachowanie skraju dachu na styku ze ścianami szczytowymi. Ostatnim etapem będzie ułożenie dachówki. W części wieży oraz prezbiterium i zakrystii, jeśli badania wykażą pozytywną ocenę przydatności pozyskanej dachówki palcowej, wróci ona na swoje miejsce, a wszelkie braki zostaną zastąpione dachówką wytworzoną ręcznie na specjalne zamówienie (np. w Fabryce Ceramiki Budowlanej (FCB) w Ostrzeszowie (fot. 9, str. 9). Połać dachu nawy głównej, zostanie wymieniona na dachówkę karpiówkę o identycznych rozmiarach lub na współczesną, palcową, wytwarzaną ręcznie, w zależności od szacowanych kosztów. Planowane jest również założenie rynien.

Dokumentacja fotograficzna